Van codex tot boekvorm

Van codex tot boekvorm / door Chillion Macnack. - Amsterdam: Pikolet, 1997. - 44x33 mm., ongep., afb..

Rode linnen band. Twee exemplaren in een met rood linnen beplakt doosje. Een van de boekjes is uitgevoerd als broche.

Chillion Macnack is restaurator bij de universiteitsbibliotheek in Amsterdam. De teksten en de illustraties in kleur zijn van hem, evenals het bindwerk. De lay-out is verzorgd door Dick Roozendaal. Op bladzijden tussen de gedichten door staan de letters P I K O L E T en M. C. 1 ( Macnack Chillion, uitgave nummer 1 ?).
Na een flitsende aankondiging duurde het erg lang eer het boekje werkelijk verscheen. In een vriendelijke excuusbrief werd aan de intekenaars een korting beloofd bij een volgende uitgave. Die is er zover ik weet nooit gekomen.

Only a Doll

Only a Doll / by Helen Marion Burnside. - N.pl: n d. - 26 mm. [12] p.

Boekje in de vorm van een popje. Genaaid.
Miniatuur replica van een grotere uitgave (28 cm) die verscheen ca 1880-1900 in Londen bij Raphael Tuck & Sons. Dit miniatuurboekje is waarschijnlijk rond 1960 uitgegeven door Merrimack Publishing Company in New York. Zij zijn gespecialiseerd in facsimilé drukken van oude kinderboeken, pop-ups etc.
"Doll shaped books" waren eind 19e begin 20e eeuw vooral populair in Duitsland en de VS.

Könyvnyomtatás

Könyvnyomtatás Magyarországon / Iván Bolgar es Oszkár Vegh. - [Budapest:]: Kossuth Könyvkiadó, 1973-1975. - 36x50 mm., afb. 3 delen, Dl. 1: 1473-1702, 120 p.; Dl. 2: 1703-1900, 141 p.; Dl. 3: 1901-1973, 173 p..

Papieren bandjes met afbeelding van drukkerij; titel in goudopdruk en jaartallen in rood schildje.
Typografisch verzorgd door János Erdélyi en gedrukt bij Zrinyi Nyomda in Budapest met een 4-punts New Times Monotype letter. Het bindwerk is gedaan door Imre Bolgar.

Geeft een overzicht van de geschiedenis van de boekdrukkunst in Hongarije van 1473 tot 1973.

Six Poems

Six Poems / by Robert Penn Warren. - Newton, Iowa: Tamazunchale Press, 1987. - 45x68 mm., oblong, 58 p.

Blauwe leren band met goudopdruk gemaakt door Reliure d'Art du Centre in Limoges. Snede verguld. Gedrukt bij Johan Enschedé en Zonen in Haarlem met een 4-punts Trinité letter. De gemarmerde schutbladen zijn van architecte en ontwerpster Faith Harrison.

Genummerd exemplaar 79/250. Eigenaar van de Tamazunchale Press, genoemd naar een stadje in Mexico, was verzamelaarster Charlotte Smith die haar collectie van 3100 miniatuurboekjes in 1996 schonk aan de bibliotheek van de Universiteit van Iowa. Tussen 1983 en 1988 heeft zij twintig boekjes uitgegeven die allemaal bij Enschedé zijn gedrukt. Zij was op het spoor van deze drukker gezet door de uitgaven van Achille St. Onge en was zeer tevreden over de contacten met "young Mr. Enschede".
De zes gedichten zijn een bloemlezing uit verschillende bundels.
Robert Penn Warren (1905-1989), Amerikaans schrijver, won de Pulitzer-prijs zowel voor fictie (1947, All the King's Men) als voor poëzie (1957, 1979).

Ještě

Ještě / Pablo Neruda. - Praha: Lyra Pragensis, 1974. - 75x75 mm., 60 p., ills.

Lyra Pragensis - Svazek 10.
Rode leren band met goudopdruk. Gedrukt in een rode en zwarte non pareil Baskerville.






De fraaie illustraties op de schutbladen en in het werk zelf zijn van Karel Lašovka.

De vertaling in het Tsjechisch is van Petr Kovařík, naar een Engelse vertaling uit 1969.
Pablo Neruda (1904-1973), Chileens diplomaat en dichter,

kreeg de Nobelprijs voor Literatuur in 1971. Ještě (oorspronkelijke titel Aún) is een lang gedicht in 28 delen. Het is misschien wel het mooiste dat hij ooit gemaakt heeft. Het is heel persoonlijk en het laat zien hoe zijn geboorteland hem gevormd en gestuurd heeft.

Two Poems by E.A. Poe

Two Poems / by Edgar Allan Poe. - Utrecht: The Catharijne Press, 1984. - 64x40 mm., oblong, 20 p., frontispice.

Zwarte leren band met titel op papieren strookje. Gedrukt op de handpers door Guus Thürkow met een 6-punts letter (De Roos Romein) op 90 grams Hahnemühle Büttenpapier. Gebonden door Luce Thürkow. Het frontispice in fotogravure (genummerd en gesigneerd) is van Johan de Zoete.


Genummerd exemplaar 68/100. Deze gedichten van E.A. Poe is de eerste uitgave van de Catharijne Press van Guus en Luce Thürkow, opgedragen aan Hedwig Thürkow, "Completed during August 1984. Laus Deo!"
Opgenomen zijn "To Helen" (Helen, thy beauty is to me / Like those Nicéan barks of yore ...) en:
Annabel Lee ( I was many and many a year ago / In a kingdom by the sea...)

Mini-Enciclopedia Escolar

La electricidad.- Barcelona: Bruguera, 1970. - 65x95 mm., 30 p., afbn.
Serie Ciencias Aplicadas, 1


De uitgeverij Bruguera is vooral bekend door uitgaven van strips en jeugdboeken.
Van 1970 tot 1972 verscheen bij hen de reeks Mini-Enciclopedia Escolar. De reeks was onderverdeeld in vijf series: Historia Natural, Ciencias Aplicadas, Geografia, Historia y Literatura en Educacion Fisica.
Hoewel de afmetingen van deze reeks niet voldoen aan de 'norm' 3x3x3 inch zijn ze toch opgenomen in deze collectie omdat aanvankelijk alleen de rughoogte als criterium gold.

Hazeltine's Pocket Book Almanac

Hazeltine's Pocket Book Almanac 1897. 19th series. - Warren PA, The Piso Company, 1897. - 47x65 mm., ongep.

Het bedrijf dat in 1869 door Ezra Hazeltine werd opgericht was zo beroemd door het drankje Piso's Cure for Consumption dat rond 1896 de naam werd veranderd in The Piso Company. Het drankje was omstreden omdat er opium in verwerkt zou zijn. Onder de Food and Drug Act van 1906 moest de naam veranderd worden in Piso's Cure en later in Piso's Remedy for cough and colds.

Van 1879 tot 1919 werd jaarlijks een almanak uitgegeven. Meer over deze boekjes op hazeltinepisoalmanacs

De boekjes zijn (nog) erg populair. Het afgebeelde exemplaar is een facisimilé herdruk van Alla T. Ford (Ford Press, Hong Kong) uit 1969 in een oplage van 500 exemplaren

Lazarillo de Tormes

Lazarillo de Tormes. - Barcelona, Planeta D'Agostini, 2002. - 55x65 mm., 332 p., afb.

Bruine kunstleren band met titel in goud op rood schild op voorplat en rug. Gedrukt in Barcelona bij López y Gusmán. Afbeelding van de titelpagina van waarschijnlijk de eerste druk uit 1554.

Deeltje uit de reeks: Grandes Obras de la Literature
Universal en miniatura.


Lazarillo de Tormes (La vida de Lazarillo de Tormes y de sus fortunas adversidades) is een Spaanse schelmenroman, waarin Lázaro, een stadsomroeper uit Toledo, vertelt over zijn leven en het onrecht dat hem door zijn diverse meesters is aangedaan. Het boek verscheen anoniem en werd al snel op de index van verboden boeken geplaatst. Het was heel erg populair en al in 1555 werd een spaanse druk in Antwerpen uitgegeven: El Lazarillo de Amberes (=Antwerpen). Een moderne vertaling van Guus Kuijer verscheen in 2000.



Standbeeld van Lazarillo in Toledo Titelpagina eerste druk

Internationale

Internacionálé; 25 év Szikra Kossuth Könyvkiadó. - Budapest, Kossuth, [1969]. - 48x55 mm., 58 p., gekleurde afbn, reg.

Bruine papieren band met houtmotief met op voorplat een tekening en een rode ster; titel in wit. Genummerd ex. 365/1500. Naast de genummerde exemplaren zijn er nog 8000 uitgegeven. Uitgebracht ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de uitgeverij Kossuth.


Bevat de tekst van het arbeidersstrijdlied de 'Internationale' in 32 talen. Onder het kopje Vlaams is de Nederlandse vertaling van Henriette Roland Holst opgenomen. De Internationale werd tijdens de Commune van Parijs in 1871 gedicht door de fransman Eugène Edmé Pottier (1816-1887). Het lied werd eerst gezongen op de melodie van de Marseillaise, maar in 1888 componeerde de belg Pierre Chrétien De Geyter (1844-1932) een nieuwe melodie. In 1892 nam de Tweede Internationale het als officieel strijdlied aan. Van 1917 tot 1944 was het ook het volkslied van de Sovjet Unie.

Uitvoering van de Internationale door "De Stem des Volks"

Tolkien's Golem

Tolkien's Golem / door René van Rossenberg. - Velp, Catharijne Press Miniature Books, 2004. - 46x65 mm., 51 p., frontispice.

Rode linnen band met titel op papieren schildje. Getekende initialen aan het begin van elk hoofdstuk. Uitgave december 2005! Genummerd ex. 68/200. Het ontwerp is van Chang Chi Lan-Ying, bindwerk van Trijnie Duut. Het boekje is gedrukt op Hanemühle Ingres papier in het lettertype TEFF Trinité ontworpen door Bram de Does.
De auteur René van Rossenberg is tien jaar (1986-1996) voorzitter geweest van het Nederlands Tolkien genootschap "Unquendor" en stichter van het Tolkien-museum in Leiden.

De vraag is: is Gollum in Tolkien's 'The Lord of the Rings' dezelfde figuur als die voorkomt in de Joodse Golem legende?
"The conclusion is clear. […] Gollum is indeed Tolkien's Golem. What remains is the question whether Tolkien choose the name Gollum on purpose, whether he had knowledge of the Golem legend and used it in his own writing" (Conclusion, p. 47).

Zover ik weet het enige boekje dat door The Catharijne Press Miniature Books (Trijnie Duut en Gertjan Heij) is uitgebracht na de overname in 2003 van de Catharijne Press van Guus Thürkow. (Op laatstgenoemde komen we later nog terug. Zie ook de link: Bibliotheca Thurkowiana )